Aty nga ora shtatë e mëngjesit, kur korridoreve të ngushta të godinave të Qytetin Studenti ndihet zvarritja e përtuar e shapkave, Igli Laze ende në shtrat, nis e bën llogaritë e ditës që e pret. Një matematikë e thjeshtë me dy vakte ushqim, katër ose pesë kafe në ditë, gjysmë orë në internet dhe plot 2 orë studim. E gjithë menuja e ditës, me antipastat e zbavitjes nuk kushton as më pak, as më shumë, plot 5-8 mijë lekëve të vjetra. Bilanci i një fundmuaji arrin në 200 mijë lekë të vjetra, duke përfshirë argëtimin, ushqimin, studimet, internetin apo qiranë e fjetinës. Si ai, edhe 10 mijë studentë që strehon kryeqyteti, kanë të njëjtin itinerar ditor. “Tirana është shumë e shtrenjtë. Pjesa më e madhe e lekëve shkon për kafe, të tjerat ushqim, internetin dhe blerjen e librave”, -rrëfen Igli Laze, studenti i vitit të tretë në Ekonomik. Atij nuk i vjen më turp që të thotë se të jesh student, ke një status, ku të ardhurat nuk të mjaftojnë për ushqimin, jo më për argëtimin.
Ushqimi
Një mëngjes pa vënë gjë në gojë, me përjashtim të kafes. Së bashku, një tufë studentësh, gjerbin kafen e parë të ditës të lokali përbri fakultetit. Pas ca minutash, teksa filxhanit ka nisur të zbardhet përbrenda, gjithsecili e di fare mirë se kush e ka radhën sot për të paguar. “Zakonisht drekën e ha në orën 2 ose 3. Supë, patate të skuqura, sallatë, fasule dhe deri te tava e dheut ose tasqebapi, këto hamë zakonisht”, - tregon studenti. Pjata më e shtrenjtë nuk i kalon 1200 lekë të vjetra, por ai zgjedh zakonisht një përzierje kalorike. Supa kushton 50 lekë, patatet e skuqura 30, ndërsa sallata 250 lekë, një pjatë kos 300 shto edhe 100 lekë bukë. Në total një drekë 150 lekë të reja, po kaq edhe darka. Në fakt, kurrkujt mund t’i duket një menu e pasur, që të nxit zilinë për të ngrënë ndonjë fundjavë në Qytetin Studenti, por nëse pyet studentët, kjo menu ndodh që ta sjell edhe në majë të hundës. “Nuk kemi zgjedhje tjetër, e shumta mund të hamë hamburger ose sufllaqe në darkë, për të harruar atë që kemi ngrënë një vakt më parë”, - tregon Arsen Luga, një student i Juridikut.
Argëtimi
Nëse për ushqimin një student nuk mendohet dy herë të “agjërojë” një vakt, kur bie fjalë për argëtimin, axhendës për t’u kthyer në fundjavë në shtëpi, i vihet vizë e kuqe. “Unë jam nga Puka dhe udhëtimi kushton 8 mijë lekë, kështu që preferoj të qëndroj në Tiranë për pak jetë nate, e cila shkon jek e jek me biletën e udhëtimit”, - tregon një student. Një prej mënyrave të argëtimit padyshim që është edhe kafja pasditeve, por qoftë edhe në mes të orëve bosh, që në total një studenti i shkon në 200 lekë të reja në ditë. “Duke parë çmimet e ish-Bllokut, zgjedhja e vetme që na mbetet për të porositur janë kafet, në këtë mënyrë mund të kalojmë disa orë në zhurmën e zonës më trendy në Tiranë”, - rrëfen studenti i Ekonomikut. Sigurisht që nëse argëtimit do t’i shtosh edhe prezencën studentore në pub-e apo disko, tarifa ditore e argëtimit pothuajse mund të 10-fishohet.
Bursa
Aktualisht, qeveria shqiptare mbulon shpenzimet mujore të një studenti, deri në 40 për qind. Të përfitosh bursën mujore duhet të plotësosh kriteret, të ardhura për frymë minimale apo edhe doemos të afërm të papunë ose me ndihmë ekonomike. Studentët rrëfejnë se shuma prej 7500 lekësh në muaj, që është edhe tavani i bursës ekonomike, nuk mjafton për blerjen e librave, fotokopjimin e leksioneve, që pothuajse janë kthyer në detyrim nga ana e profesorëve. Megjithatë, vajzat studente duket se mbeten në krye të listës së kursimtareve, që tregojnë se shpesh u mjafton edhe gjysmë burse për hequr shpenzimet e një muaji, ushqime, libra, argëtim dhe veshje.